- Blog medyczny - centrum wiedzy i wsparcia
- 0 polubienia
- 2150 odwiedzin
- 0 komentarzy
Oparzenie powstaje poprzez działanie wysokiej temperatury lub innego czynnika na ciało: skórę, drogi oddechowe lub błony śluzowe. Może dojść do niego zarówno w budynku (w domu, szkole, w miejscu pracy czy w sklepie) jak i na otwartej przestrzeni. Do oparzeń dochodzi najczęściej przez kontakt z gorącym płynem lub gorącymi przedmiotami. W jaki sposób ocenia się ciężkość oparzenia i jakie są stopnie oparzeń? Jak powinna wyglądać pierwsza pomoc w przypadku oparzeń w zależności od ich rodzaju, a w jakich sytuacjach konieczne jest wezwanie pogotowia? Zapraszamy do lektury wpisu na naszym blogu sklepu medycznego z opatrunkami na oparzenia.
Pamiętaj, że treści umieszczone w naszych poradnikach spełniają wyłącznie funkcję informacyjną i nie mogą być stosowane jako instrukcja obsługi jakichkolwiek wyrobów medycznych ani zastępować porady z lekarzem.
Co to jest oparzenie?
Oparzenia należą do najczęściej występujących obrażeń ciała. A czym w zasadzie jest oparzenie? To uszkodzenie skóry, które może sięgać tkanek, a nawet narządów. Do oparzenia dochodzi na skutek styczności ze źródłem energii: z ogniem, rozgrzaną cieczą lub ciałem stałym (oparzenie termiczne), promieniami słonecznymi, substancjami chemicznymi (oparzenie chemiczne) czy porażeń prądem (oparzenia elektryczne). Mimo, że obrażenia w postaci oparzeń są zjawiskiem bardzo powszechnym, to nie należy bagatelizować ich zagrożenia. Rozległe oparzenia mogą w niektórych przypadkach doprowadzić nawet do śmierci. Rodzaj uszkodzenia zależy od głębokości obrażeń oparzenia i od powierzchni oparzenia. Jakie wyróżniamy rodzaje oparzeń?
Skala oparzeń - podział na stopnie oparzeń
Udzielenie pomocy osobie poparzonej gorącym przedmiotem, gorącymi płynami czy przy pomocy substancji chemicznych ma duży wpływ na dalszy przebieg rekonwalescencji poszkodowanego. Poziom udzielenia pierwszej pomocy zależny jest oczywiście od wiedzy osoby pomagającej, dlatego warto poznać podstawowe zasady postępowania, ponieważ mogą one okazać się przydatne w różnych momentach naszego życia.
Powierzchnia oparzenia również ma istotne znaczenie przy podziale uszkodzeń. Ocena powierzchni odbywa się najczęściej przy pomocy reguły ręki lub Wallace’a. Pierwszy sposób zakłada, że dłoń dorosłego człowieka odpowiada 1% powierzchni całego ciała. Reguła Wallace’a natomiast polega na podziale powierzchni skóry na sfery odpowiadające 9% i jej wielokrotności.
Ze względu na powierzchnię oparzenia, dzieli się je na lekkie, średniego stopnia oraz ciężkie.
Przyczyny oparzeń u dzieci i dorosłych
Przyczyną oparzeń u dzieci, a także u osób dorosłych jest styczność skóry z wysoką temperaturą (oparzenie parą wodną), substancjami chemicznym, promieniami słońca lub prądem. Oparzenia chemiczne (oparzenie kwasem, oparzenie zasadą) tworzą się na skutek kontaktu skóry ze żrącymi środkami chemicznymi takimi jak kwasy (solny, siarkowy, kwas z akumulatora), amoniak czy środki do chlorowania wody. Do oparzeń chemicznych w domu może doprowadzić nawet nieprawidłowe użycie środków do czyszczenia, z którymi należy obchodzić się niezwykle ostrożnie. Oparzenie prądem elektrycznym również często występuje w warunkach domowych, jednak jego skutki bywają bardzo dotkliwe. W przypadku tego rodzaju oparzeń nierzadko dochodzi do uszkodzeń wielonarządowych. Najczęstszymi przyczynami oparzeń prądem w domu jest dotykanie mokrymi rękami urządzeń. Co należy wiedzieć o pierwszej pomocy przy oparzeniu elektrycznym?
Różne rodzaje oparzeń - pierwsza pomoc przy oparzeniu termicznym, chemicznym i elektrycznym
We wpisie prezentujemy ogólne zasady postępowania w przypadku oparzeń u osób dorosłych, które zaczerpnęliśmy z ogólnodostępnych źródeł - ich wykaz znajduje się u dołu strony. Nie są one szczegółową instrukcją działania, a jedynie ogólnym zarysem postępowania.
Aqua-Gel sterylne opatrunki hydrożelowe do leczenia ran i oparzeń, Kikgel
Żel na oparzenia spray Burncare Relieve Burn Gel Roosin, 120 ml
Żel HyperOil na rany i odleżyny, ampułka, gaziki lub tuba 30 ml
Oparzenia termiczne - pierwsza pomoc przy oparzeniach termicznych
Przed przystąpieniem do udzielania pomocy upewnij się, że ani Tobie ani poszkodowanemu nie zagraża żadne niebezpieczeństwo i usuń czynnik, który wywołał poparzenie. Po określeniu głębokości i rozległości oparzonego miejsca, zdecyduj, czy konieczne jest wezwanie karetki pogotowia.
Oparzenia słoneczne - pierwsza pomoc przy oparzeniach słonecznych
Oparzenia słoneczne to konsekwencja zbyt długiego eksponowania skóry na promieniowanie słoneczne oraz braku stosowania właściwie dobranego kremu z filtrem SPF. Objawiają się czerwoną skórą, która wywołuje ból po dotknięciu, a w poważnych poparzeniach słonecznych mogą pojawić się także pęcherze z płynem surowiczym. W przypadku oparzeń tego typu, należy schładzać skórę chłodną wodą, pamiętać o nawodnieniu, nie eksponować skóry na ponowne działanie promieni słonecznych i sięgnąć po specjalistyczne preparaty do stosowania przy oparzeniach słonecznych.
Oparzenia chemiczne - pierwsza pomoc w przypadku oparzeń chemicznych
Oparzenia chemiczne powstają w wyniku działania na organizm tzw. substancji żrących, do których zaliczamy m.in. kwasy, zasady a także obłoki toksycznych oparów. Dochodzi do nich najczęściej w sektorze przemysłowym i farmaceutycznym, jednak incydenty poparzeń chemicznych mogą przytrafić się także w domu, na przykład w trakcie domowych porządków przy nieprawidłowym wykorzystaniu detergentów.
Oparzenie elektryczne - pierwsza pomoc przy oparzeniach elektrycznych
Do oparzeń elektrycznych dochodzi przez bezpośredni kontakt z prądem niskonapięciowym (poniżej 1000V), lub wysokonapięciowym (powyżej 1000V). Należy pamiętać w pierwszej kolejności o zapewnieniu bezpieczeństwa osobie poszkodowanej i udzielającej pomocy oraz odłączeniu źródła energii elektrycznej i odsunięciu osoby poszkodowanej od źródła prądu. Można to zrobić np. wyłączając bezpieczniki lub wyjmując wtyczkę urządzenia lub maszyny z gniazdka elektrycznego.
Pierwsza pomoc przedmedyczna udzielania w przypadku oparzenia prądem wymaga od ratującego, aby ocenił skalę poparzenia i wezwał zespół ratownictwa medycznego. To bardzo istotne, ponieważ czasami oparzenia prądem elektrycznym na pierwszy rzut oka wyglądają tylko jak uszkodzenia skóry, jednak docierają do znacznie głębszych struktur - skóry, mięśni a nawet narządów poszkodowanego. W skrajnych sytuacjach może dojść także do zatrzymania akcji serca, dlatego pierwszą pomocą przy oparzeniach tego typu bywa również resuscytację krążeniowo-oddechową (w przypadku stwierdzenia zatrzymania krążenia i braku wykazywania funkcji życiowych przez poszkodowanego). Każdy poszkodowany, który został oparzony prądem, wymaga hospitalizacji. Dlatego jeśli oparzony wykazuje funkcje życiowe, należy ułożyć go w pozycji bocznej zabezpieczonej i poczekać na ratowników, a jeśli sytuacja na to pozwala, zabezpieczyć skórę jałowym opatrunkiem.
Oparzenia wymagające pomocy lekarza - kiedy należy wezwać pogotowie przy oparzeniu?
Postępowanie przy oparzeniach należy rozpocząć od dokładnej oceny sytuacji. Koniecznym jest wezwanie pogotowia i udzielenie pomocy medycznej oparzonemu w sytuacji, gdy:
- jeśli przyczyną oparzenia jest prąd lub substancja chemiczna i mamy do czynienia z oparzeniem elektrycznym lub chemicznym
- uwzględnienie poszkodowanego: jeżeli poparzony to dziecko, kobieta w ciąży, osoba w podeszłym wieku, poszkodowany ma inne obrażenia różnych części ciała lub jest to osoba z chorobami przewlekłymi, np. cukrzycą
- oparzeniu uległa znaczna powierzchnia ciała - po ocenie tzw. regułą dziewiątek lub regułą dłoni
- wysoki stopień oparzenia - oparzenia II stopnia powyżej 10% powierzchni ciała, III stopnia lub IV stopnia oparzenia
- oparzenia dróg oddechowych
oparzenie wymagające pomocy lekarza dotyczą też konkretnych miejsc - okolic krocza, twarzy, stóp, rąk oraz dużych stawów
Leczenie oparzeń - jak przebiega?
Leczenie oparzeń po konsultacji lekarskiej to niezwykle rozległy temat, który wymagałby osobnego wpisu, a ten poświęcony jest przede wszystkim temu, jak udzielić pierwszej pomocy. Poważniejsze poparzenia mogą wywołać silny ból, dlatego ratownicy czy personel medyczny decydują się na podanie leków przeciwbólowych, szczególnie w przypadku poparzeń chemicznych. Dodajmy, że w leczeniu oparzeń niezwykle istotne jest nie tylko właściwe opatrzenie urazu i jego zabezpieczenie, ale także zapobieganie pojawienia się choroby oparzeniowej w postaci wstrząsu hipowolemicznego, zakażenia czy sepsy. Czasami pojawia się konieczność wdrożenia leczenia operacyjnego, polegającego na przeszczepie poważnie poparzonej skóry.
Oparzone miejsce - jak zapobiegać bliznowaceniu i łagodzić ból?
Jak zapobiegać powstaniu blizny po oparzeniach i czy mogą one całkowicie zniknąć? Oparzone miejsce na skutek urazu często pozostawia po sobie bliznę, której wygląd można poprawić korzystając z dostępnych środków na redukcję blizn po oparzeniach: maści, opatrunków i plastrów silikonowych czy odzieży kompresyjnej. Rokowanie zależne jest od głębokości oparzenia (czy zniszczeniu uległy głębsze warstwy skóry właściwej czy tylko naskórek) i obszaru oparzenia, a także od tego jaka była długość i intensywność kontaktu ze źródłem odpowiedzialnym za powstanie oparzenia. Nie bez znaczenia pozostaje także pierwsza pomoc, jaka została udzielona poszkodowanemu, dlatego warto korzystać z opatrunków hydrożelowych w trakcie udzielania pierwszej pomocy, które wspomagają regenerację naskórka i przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka pojawienia się blizn.
Źródła
- J. Hudspith, S. Rayatt, Pierwsza pomoc i leczenie lekkich oparzeń, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, [dostęp z dnia 18.01.2024. https://gornicki.pl/wp-content/uploads/2018/01/ABC-oparzen_r3.pdf]
- E. Kozłowska i in., Postępowanie miejscowe w oparzeniach, „Chirurgia po Dyplomie”, nr 3 2019.
- https://leki.pl/poradnik/blizny-po-oparzeniu-jak-sie-ich-pozbyc/
- https://www.mp.pl/pacjent/pierwsza_pomoc/165227,oparzenia
- https://www.chem.umk.pl/panel/wp-content/uploads/Pierwsza-Pomoc.pdf
- https://www.doz.pl/czytelnia/a17248-Oparzenia__stopnie_pierwsza_pomoc#8
Domowa opieka nad osobami leżącymi – niezbędne wyposażenie i produkty pomocnicze
Opieka nad osobą leżącą w domu to zadanie, które nie należy do najłatwiejszych i wymaga odpowiedniego przygotowania i wyposażenia. Aby zapewnić poprawne warunki choremu oraz ułatwić wykonywanie codziennych obowiązków profesjonalnemu opiekunowi lub członkowi rodziny, warto zaopatrzyć się w wysokiej jakości sprzęt medyczny i akcesoria. W artykule przedstawiamy listę produktów przydatnych przy opiece nad leżącym podopiecznym podzieloną na pięć sekcji, która być może pomoże Ci w doborze odpowiedniego wyposażenia. Zapraszamy!
Czytaj więcejProstata - co to jest? Objawy chorób prostaty, badanie i leczenie
Prostata, inaczej stercz lub gruczoł krokowy, to niewielki narząd nieparzysty, ważący przeciętnie ok. 20 gramów. To jeden z najważniejszych elementów, który wchodzi w skład układu moczowo-płciowego męskiego, pełniący wiele istotnych funkcji. Hormonem sterującym prostatą jest testosteron, od którego zależy rozwój i wielkość gruczołu. W tym wpisie na blogu naszego sklepu medycznego odpowiemy na pytanie co to jest prostata i za co odpowiada prostata? Omówimy także pokrótce najczęstsze choroby prostaty, czyli ostre i przewlekłe zapalenie prostaty, łagodny przerost gruczołu krokowego, a także rak prostaty. Zapraszamy!
Czytaj więcejStetoskop - czym jest i co przez niego słychać? Rodzaje stetoskopów
Jak działa stetoskop, który nazywany jest prawą ręką lekarzy i jakie posiada elementy? W poniższym artykule odpowiadamy na najczęstsze pytania dotyczące tego sprzętu medycznego: kiedy najprawdopodobniej wynaleziono stetoskop, co przez niego słychać i kiedy się go używa, a także wyjaśnimy co oznaczają terminy stetoskop pediatryczny, stetoskop internistyczny, stetoskop anestezjologiczny i stetoskop kardiologiczny. Zapraszamy do lektury!
Czytaj więcejPrzewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) - przyczyny, objawy, leczenie i tlenoterapia
Przewlekła obturacyjna choroba płuc jest coraz powszechniejszym schorzeniem, które nieleczone może być groźne dla zdrowia chorego. W artykule przedstawimy m.in.: jakie są przyczyny i czym objawia się choroba, sposób diagnozy POChP, leczenia oraz wskazania do leczenia POChP tlenem w domu z koncentratorem tlenu. Zapraszamy do lektury.
Czytaj więcej
Komentarze (0)