- Blog medyczny - centrum wiedzy i wsparcia
- 35 polubienia
- 9060 odwiedzin
- 0 komentarzy
Co to jest stomia i czy to choroba? Stomia to powstałe podczas ingerencji chirurgicznej połączenie pomiędzy skórą na powierzchni brzucha a moczowodem, jelitem grubym lub jelitem cienkim. Wielu pacjentów po operacji wyłonienia stomii, z niepokojem myśli o powrocie do udziału w życiu rodzinnym, towarzyskim i zawodowym.
Niezbędne jest, abyśmy uświadomili sobie, że w wielu przypadkach to właśnie wyłonienie stomii jest jedynym rozwiązaniem, które umożliwi poprawę ogólnego stanu zdrowia, a także znacząco podniesie jakość życia i samopoczucie pacjenta. Dziś odpowiemy na podstawowe pytania: co to znaczy stomia, jak wygląda stomia, jakie są przyczyny stomii i powikłania. Przybliżymy Państwu także zdefiniowane rodzaje stomii i dostępne w naszym sklepie medycznym zaopatrzenie na różne rodzaje systemów stomijnych. Jednak najważniejszym zadaniem tego artykułu jest udowodnienie, że stomia jelitowa to nie przysłowiowy "koniec świata"- indywidualnie dopasowane, szczelne woreczki stomijne pozwalają na aktywne życie, pełne przygód i radosnych chwil.
Zapraszamy do zapoznania się z wpisem na blogu naszego sklepu medycznego.
Stomia - co to jest i jak wygląda stomia (sztuczny odbyt)?
Co to jest stomia? Kilka słów o historii stomii i jej nazewnictwie. Wskazuje się, że nazwa "stomia" pochodzi z języka greckiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza usta/otwór - στόμα. A na czym wyłonienie stomii polega? W trakcie chirurgicznej operacji wyłonienia stomii, chirurg wytwarza otwór w dolnej części brzucha (laparoskopowo lub rozcinając powłoki brzuszne). Sama stomia powstaje poprzez połączenie światła narządów wewnętrznych lub światła przewodu pokarmowego, w tym jelita lub moczowodu - z powierzchnią skóry pacjenta.
Wskazania do wykonania stomii występują między innymi u pacjentów dotkniętych chorobami nowotworowymi, z rozległymi urazami jamy brzusznej, chorobami zapalnymi jelita grubego i cienkiego a także przed wykonaniem niektórych zabiegów w obrębie jelit. Stomia może być wytworzona zarówno w celu zastąpienia drogi odprowadzania kału i moczu, jak i w celach odżywczych - wtedy połączenie wykonywane jest ze światłem przewodu pokarmowego i nazywa się gastrostomią.
Jakie są najczęstsze przyczyny wyłonienia stomii? Nowotwór jelita grubego oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego
Z jakiego powodu jest stomia i przy jakich chorobach należy ją wykonać? Przyczyny stomii u osób dorosłych związane są najczęściej ze stanem chorobowym pacjenta i tego, jak wysoki jest poziom zaawansowania zapalenia otrzewnej, na przykład przy nowotworze jelita grubego. W przypadku dzieci wskazaniem do stomii są wady wrodzone, które uniemożliwiają wydalanie kału lub moczu drogą naturalną oraz martwicze lub nieswoiste zapalenie jelit.
- Choroby nowotworowe - nowotwór jelita grubego, nowotwór pęcherza moczowego, raka odbytnicy
- Choroby zapalne jelit m.in.: Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz inne nieswoiste choroby zapalne jelit, polipowatość gruczołkowata jelita grubego
- Rozległe, głębokie rany i inne urazy brzucha uszkadzające funkcjonalność układu pokarmowego i moczowego, powstałe na wskutek wypadków
- Choroby dziedziczne i wady wrodzone, do których należą także rozszczepy kręgosłupa oraz zarośnięcie odbytu u noworodków
- konieczność usunięcia części jelit lub moczowodu lub niedrożność mechaniczna jelit/moczowodu
Rodzaje stomii:
Pierwszym, podstawowym podziałem stomii jest rozróżnienie, które bazuje na funkcji, z jakiej wyłonienie stomii musiało powstać - może być to stomia odżywcza lub odprowadzająca. Ze względu na to, że stomia może być założona na stałe lub jedynie na określony czas, wyróżniamy także stomię czasową lub definitywną. Rozróżniamy także stomię jednolufową (pojedynczą) z wyłonieniem jednego odcinka jelita (w przypadku, gdy ujście przewodu pokarmowego kończy się na powierzchni, na powłokach jamy brzusznej), oraz stomię dwulufową (podwójną) tworzoną z dwóch otworów wyprowadzających (jeden z nich jest końcowym odcinkiem jelita, drugi z nich służy jako sztuczna odbytnica).
Jakie są rodzaje stomii jelitowych i układu moczowego oraz jakie jest umiejscowienie stomii? Najbardziej rozbudowanym podziałem jest ten, którego nazewnictwo bazuje na organie, w obrębie którego stomia jest wykonana. Wyróżniamy 3 rodzaje stomii wydalniczej:
- Urostomia - co to jest? Inaczej jest to stomia w obrębie układu moczowego, przetoka moczowa. W tym przypadku chirurg wytwarza stomię pomiędzy powierzchnią skóry a moczowodem, pęcherzem lub nerkami. Wskazaniem do wytworzenia przetoki moczowej jest niemożliwość naturalnego odprowadzania moczu drogami moczowymi. Operacja w wielu przypadkach w tym typie stomii polega na wyprowadzeniu moczowodów do wyizolowanego odcinka jelita - jeden z nich jest zaślepiany, a drugi chirurg wyprowadza na powierzchnię brzucha, aby umożliwić wydalanie moczu na zewnątrz organizmu. Miejsce, w którym wytwarza się otwór stomijny w obrębie dróg moczowych jest po prawej stronie brzucha.
Stomia jelitowa - rodzaje
- Kolostomia (stomia jelita grubego) – czym jest? To inaczej stomia jelitowa lub przetoka jelitowa. Jej najczęstszą przyczyną jest usunięcie fragmentu jelita grubego lub odbytnicy. W wyniku tego zabiegu, na powierzchnię skóry wyłania się części jelita grubego w obrębie okrężnicy esowatej, a stomia tworzona jest poprzez delikatne wywinięcie wystającego organu. W większości przypadków, tego rodzaju stomię wyłania się po lewej stronie ciała, poniżej linii pępka w obrębie okrężnicy zstępującej lub esicy, jednak istnieją przypadki wyłonienia jej po prawej stronie w obrębie okrężnicy wstępującej lub w centralnej części brzucha w przypadku stomii w obrębie okrężnicy poprzecznej. Tak powstaje stomia zwana kolostomią.
- Ileostomia - co to znaczy? To również stomia jelitowa, jednak powstająca na jelicie cienkim, a właściwie w jego końcowym odcinku, czyli w obrębie jelita krętego. Od tego miejsca wzięła się także najprawdopodobniej nazwa tego rodzaju przetoki, ponieważ ileum oznacza z łaciny właśnie jelito kręte. Założenie stomii w tym przypadku następuje, gdy konieczne jest usunięcie całego jelita grubego, a nie tylko jego fragmentu. Powstaje, gdy część jelita cienkiego jest wyprowadzona przednią ścianą jamy brzusznej, a zlokalizowana jest najczęściej po prawej stronie podbrzusza. Ten typ przetoki wymaga najdokładniejszej pielęgnacji, ponieważ nawet drobny wyciek z jelita cienkiego może powodować silne podrażnienie skóry przez enzymy i kwasy trawienne.
Nie są to oczywiście wszystkie stomie w obrębie przewodu pokarmowego, ponieważ lekarze w przypadku połączenia jelita cienkiego z wątrobą mogą wyłonić jeszcze stomię dróg żółciowych. Powyżej scharakteryzowaliśmy 3 najpopularniejsze typy stomii.
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
Czy stomia boli?
Stomia nie boli, ponieważ jest fragmentem jednego z narządów wewnętrznych - jelita lub moczowodu, które nie posiadają połączeń opowiedzianych za wywoływanie bólu - najprościej mówiąc, nie są unerwione. Z tego powodu, okolice wyłonienia stomii mogą być pielęgnowane bezboleśnie, a każda wymiana worka stomijnego może odbywać się bez strachu i niepotrzebnego napięcia przed nieprzyjemnym uczuciem. Jeśli jednak z jakiegoś powodu odczuwamy ból w okolicy stomii, najpewniej jest to spowodowane podrażnieniem skóry - warto zasięgnąć opinii pielęgniarki lub doradcy stomijnego, by wspólnie rozwiązać ten problem.
A czy stomia śmierdzi? Stoma, czyli otwór, nie wydziela nieprzyjemnego zapachu. Sprawdź naszą obszerną odpowiedź w artykule: Czy stomia śmierdzi?
Czy każda wyłoniona stomia jest na zawsze? Stomia czasowa a ostateczna
Jak długo można żyć ze stomia? Nie każda stomia zakładana jest na stałe. Zdarza się, że jest konieczna tylko przez pewien czas, który jest niezbędny do regeneracji i pełnego zagojenia się operowanego jelita, moczowodu lub pęcherza.
W przypadku założenia stomii czasowej, podczas kolejnego zabiegu, przywraca się naturalny sposób wydalania kału lub moczu. Zamknięcie stomii jest zabiegiem niezwykle skomplikowanym, obarczonym ryzykiem powikłań - z tego powodu, lekarze z uwagi na dobro pacjenta, czasami odradzają zamknięcie stomii. W niektórych przypadkach, wyłoniona stomia pozostaje z pacjentem do końca życia, ponieważ nie istnieje możliwość przywrócenia pełnej sprawności układu wydalniczego - dzieje się tak, gdy zachodzi konieczność całkowitego usunięcia odbytnicy z odbytem lub pęcherza moczowego. Po więcej szczegółów na ten temat zapraszamy do naszego artykułu poświęconego w całości tej tematyce: Czy stomia jest na zawsze? Stomia czasowa a stomia ostateczna.
Stomia - powikłania
Po wyłonieniu stomii mogą pojawić się powikłana, tak jak po każdej innej przebytej operacji. Do najczęstszych należy zaliczyć przepuklinę okołostomijną, obrzęk i zwężenie stomii, martwica stomii, wciągnięcie stomii oraz tzw. wypadanie stomii. Mogą pojawić się także zaparcia - to sytuacja, w której kał przybiera zbitą i twardą formę, przez co wypróżnienie sprawia ból lub gdy pacjent oddaje kał rzadziej niż 3 razy w tygodniu. Rozwiązaniem tego problemu może być wprowadzenie odpowiedniej diety i większa dawka ruchu, jednak warto zgłosić się po pomoc.
Specjaliści dokonali podziału powikłań stomijnych sztucznego odbytu ze względu na obszar ich występowania:
Miejscowe:
- dermatologiczne (np.: uczulenia, zapalenie powłok skórnych)
- chirurgiczne (np.: zwężenie stomii, krwawienie, wypadanie stomii)
- metaboliczne (różnego typu przypadłości, związane ze skróceniem przewodu pokarmowego (części jelita)),
- psychologiczne (np.: brak akceptacji nowego trybu życia i stomii w jamie brzusznej
- dotyczące sfery seksualnej (np.: wstyd przed partnerem, obawa przed zostaniem rodzicem, szczególnie strach przed odpowiednim przebiegiem ciąży u kobiet)
Wiemy już, że stomię wykonuje się w ściśle określonych przypadkach, jest ona jedną z metod ratowania zdrowia i życia ludzkiego. Jeśli pojawił się u Ciebie którykolwiek z typów komplikacji, nie próbuj działać na własną rękę - skontaktuj się z lekarzem prowadzącym lub zaufaną pielęgniarką stomijną. Jako działanie profilaktyczne, które może zapobiec poważnym powikłaniom stomijnym - szczególnie miejscowym - zalecamy regularną kontrolę stanu stomii. Z tego powodu, pielęgnację stomii i skóry wokół niej powinno włączyć się jako nieodłączny element codziennej rutyny pielęgnacyjnej, co pozwoli na szybkie zaobserwowanie pierwszych, niepokojących zmian po zabiegu wyłonienia stomii.
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
Płytka plastyczna akordeonowa Natura ConvaTec
Natura® Stomahesive® płytka plastyczna do worka stomijnego, ConvaTec
Natura® Durahesive płytka Convex® z gotowym otworem, ConvaTec
Natura® Durahesive® płytka plastyczna Convex®
Pierścień uszczelniający Stomahesive®
Natura® + worek ileostomijny z filtrem z zapinką InvisiClose®
Natura®+ Soft Tap worek urostomijny z kranikiem, ConvaTec
421637 Płytka Stomijna ConvaTec Natura Durahesive Plastyczna Akordeonowa 70mm
413102 Płytka Stomijna ConvaTec Natura Stomahesive Flexible Fizelinowa 45mm z...
Worek stomijny XND1352 jednoczęściowy Confidence Natural Soft Convex SALTS
Flexima 1-częściowy system, worek zamknięty Maxi, beżowy z okienkiem kontrolnym
Rodzaje systemów stomijnych - 1 i 2-częściowe systemy sprzętu stomijnego
We wszystkich scharakteryzowanych powyżej rodzajach stomii, zarówno ileo, kolo jak i urostomii, kluczowe jest indywidualne dopasowanie rodzaju sprzętu stomijnego. Tylko szczelne i wygodne worki stomijne umożliwiają użytkownikowi bezproblemowe funkcjonowanie w każdym aspekcie życia, zarówno społecznym, zawodowym, jak i uczuciowym. Do każdego z 3 typów stomii możliwe jest dopasowanie właściwego rodzaju systemu stomijnego -jedno i dwuczęściowego. Wszystko zależy od preferencji użytkownika oraz wskazań lekarskich. W systemie 1-częściowym worek, do którego zbierane są mocz i/lub kał, jest połączony z płytką stomijną na stałe, natomiast w systemie 2-częściowym stanowią one dwa osobne elementy - dzięki temu możliwa jest wymiana worka bez odklejania płytki od skóry.
Woreczki stomijne - kiedy się je stosuje i które wybrać?
Po operacji wyłonienia stomii, która znana jest także jako sztuczny odbyt, ze względu na brak unerwionego zwieracza blokującego ujście jelita, zarówno wydalanie moczu, treści jelitowej i sposób wydalania gazów odbywa się w sposób niekontrolowany i niezależny od woli pacjenta. Z tego powodu, konieczne jest zabezpieczenie otworu specjalnym rodzajem zbiornika, nazywanego workiem stomijnym, do którego trafia treść jelitowa. Woreczki stomijne pozwalają na bezpieczne gromadzenie się kału lub moczu, aby te nie wydostały się na powierzchnię skóry ani nie poplamiły odzieży. Worki stomijne są niemal niewidoczne pod ubraniem, a dzięki ich wodoszczelnym właściwościom, z powodzeniem można używać ich także podczas kąpieli.
- Woreczki stomijne otwarte - to modele, które producenci zaopatrują w specjalne zapinki lub kraniki - dzięki temu, można je opróżnić, umyć i wykorzystać ponownie. Są dedykowane pacjentom z ileostomią. Worki urostomijne z kranikiem również umożliwiają upuszczanie moczu z zapełnionego woreczka do toalety, dodatkowo dzięki zastawkom zapobiegają niebezpiecznemu cofaniu się moczu do układu moczowego
- Worki stomijne zamknięte - to worki przeznaczone do jednorazowego użytku, przeznaczone głównie dla osób, u których została wykonana stomia jelitowa, np. kolostomia. Po napełnieniu, nie nadają się do ponownego użytku i należy wymienić wykorzystany egzemplarz na nowy. Gdzie wyrzucać woreczki stomijne? Zużyte worki oraz płytki można wyrzucać do kosza na śmieci - aby jednak zapobiegać przykremu zapachowi, warto zamknąć je w szczelnych woreczkach na worki do stomii, które gwarantują dyskrecję oraz neutralizują nieprzyjemny zapach, które wydziela treść jelitowa.
Jak pielęgnować stomię? Pielęgnacja stomii i pielęgnacja skóry
Klienci, którzy zaopatrują się w sprzęt stomijny w naszym internetowym sklepie medycznym, często dopytują o nasze rekomendacje, dotyczące środków do pielęgnacji skóry wokół stomii. Zawsze podkreślamy, że tylko używanie kosmetyków specjalistycznych przyniesie oczekiwane rezultaty - dzięki ich działaniu, worek stomijny nie będzie odklejał się płytki, a skóra wokół stomii będzie zdrowa. Dodatkowo, właściwa pielęgnacja stomii (zwanej także sztucznym odbytem) i dobrze dobrane kosmetyki dla stomika skutecznie zapobiegają powstawaniu niechcianych podrażnień oraz bolesnych otarć. Jako dobrze zaopatrzony sklep medyczny, umożliwiamy zakup między innymi gazików do przemywania na sztuki oraz pasty uszczelniającej do stomii w niewielkich opakowaniach, aby każdy mógł wybrać najdogodniejsze rozwiązanie, dzięki któremu pielęgnacja stomii będzie czynnością przyjemną i nie czasochłonną. Wymiana worka stomijnego i jego częstotliwość są uzależnione od rodzaju stomii, wysokości wyłonienia stomii w przebiegu jelita oraz od stosowanej diety, najlepiej lekkostrawnej. Każdy pacjent jeszcze w szpitalu przechodzi dokładne szkolenie, aby samodzielnie poradzić sobie z wymianą woreczka stomijnego w zaciszu domowym i odpowiednią pielęgnacją skóry wokół stomii dobraną do wniosków płynących z obserwacji własnego organizmu. Nasze porady dotyczące diety stomijnej, która powinna być dostosowana do długości resekcji jelita, zawarliśmy w osobnym artykule: Dieta przy stomii - porady i wskazówki żywieniowe.
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
Środek ochronny do skóry wokół stomii BRAVA COLOPLAST
Ile kosztują worki stomijne i gdzie je kupić?
Cena woreczka stomijnego dla osób ze stomią jelitową uzależniona jest od kilku czynników - między innymi budowy worka, czy posiadanych udogodnień dopasowanych do różnych rodzajów stomii. Znane marki, takie jak Coloplast czy Convatec, dzięki swojej stabilnej i silnej pozycji na rynku, od lat dostarczają jakościowe worki stomijne pacjentom w Polsce i na całym świecie - ich ceny wahają się od kilku do kilkunastu złotych. Producenci sprzętu stomijnego, którzy nieco krócej działają na rynku, proponują swoim klientom atrakcyjne ceny, aby poszerzać grono swoich klientów. Cena woreczków do stomii uzależniona jest także od wybranego modelu - droższe będą modele nowoczesne, wyposażone w różnego typu udogodnienia takie jak filtry czy kraniki. Miesięczne koszty sprzętu stomijnego nie są małe, biorąc pod uwagę konieczność systematycznej zmiany worka, dlatego warto korzystać z refundacji NFZ, która obejmuje: worki jednoczęściowe, worki i płytki w systemie 2-częściowym, pasty i pudry gojąco-uszczelniające, pierścienie oraz produkty pielęgnacyjne.
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
Codzienność ze stomią - woreczki stomijne sposobem na aktywne życie
Stomie jelitowe są wykonywane, aby poprawić stan ogólny pacjenta. Wbrew pozorom, dobra stomia nie oznacza konieczności rezygnacji z aktywnego, radosnego życia. Odpowiedni, indywidualny dobór zaopatrzenia stomijnego, w którym najważniejszy jest dobrze dopasowany woreczek stomijny, pozwala na bezproblemowe funkcjonowanie w każdym środowisku - zawodowym oraz rodzinnym. Wielu pacjentów z wyłonioną stomią nieprzerwanie realizuje swoje pasje, uprawia ulubione aktywności fizyczne - stomia nie jest wyrokiem, co więcej - wiele aktywności pobudza perystaltykę jelit, co jest pożądane w przypadku pacjentów ze stomią. Worek stomijny to sprzęt delikatny dla skóry i zapewniający dużą pewność siebie - ryzyko jego pęknięcia jest znikome, a modele wyposażone w filtry absorbują wszystkie nieprzyjemne zapachy - nie musisz obawiać się, że stomia śmierdzi! Niestety - wiele ograniczeń pojawia się z przyczyn psychologicznych: strachu oraz niepewności nowej sytuacji.
Warto rozmawiać - jeśli zmagasz się z podobnymi problemami, zasięgnij porady specjalisty, doradcy lub pielęgniarki stomijnej lub nawiąż kontakt z innymi stomikami - nikt nie zrozumie Cię lepiej, niż osoba z tą samą przypadłością! Sprawdź działające w Twojej okolicy zrzeszenia pacjentów stomijnych.
Źródła:
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Stomia
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Kolostomia
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Urostomia
- https://stomalife.pl/co-to-jest-stomia
- https://www.coloplast.pl/Global/Poland/OC/Landing%20Page%20Professional/Edukacja%20kliniczna/Rodzaje%20stomii.pdf
- https://www.stomia.pl/porady/niezbednik-stomika/rodzaje-stomii/
- W. Szczęsny, M. Siewkowska, S. Dąbrowiecki, J. Szmytkowski, Stomia jelitowa — podział i powikłania, Termedia 2/2013 vol. 21.
- https://www.zwrotnikraka.pl/stomia-jelitowa-sztuczny-odbyt-porady-pielegnacja-odzywianie/
Komentarze (0)